Gezocht: Hofnar heeft een originele insteek, geeft heel veel informatie hoe anderen én een model je kunnen helpen bij je reflectie over je gedrag en acties, en veel grappige voorbeelden. Voor een debuut is het bepaald veelbelovend! Het bestaat uit 3 delen: een korte theoretische inleiding over reflectie, dan een wat groter deel over de historie en functie van de hofnar en tenslotte het model van de auteur hoe je een hofnar(-achtige tool) kunt gebruiken bij de reflectie.
MODERNE HOFNARREN
Ik vond het middelste deel, de 16 functies van de hofnar en hoe we die tegenwoordig terugzien in bedrijven en de maatschappij in het algemeen, veruit het interessantste en verrassendste! Wist jij dat een hofnar Entertainer, Adviseur, Criticus, Satiricus, Spion, Vertrouweling, Bemiddelaar, Flapuit, Beste vriend, Zondebok, Coach, Onderhandelaar, Sfeerbewaarder, Observeerder, Allesweter en Statussymbool was? Wat vroeger verenigd was in één persoon, is nu belegd bij 16 verschillende personen, of helemaal niet. Nu hebben we Businesscoaches, Toezichthouders, Specialisten, enzovoorts. Is dat effectief, vraag ik me dan direct af?
Ook de externe adviseur heeft een hofnar-achtige functie en ‘steekt met kop en schouders boven de rest uit’ als het gaat om het vergroten van reflectie. Niet zo rare stelling natuurlijk, de auteur is zo’n externe adviseur. Een beetje reclame mag best. Maar heeft deze externe adviseur én de vrijheid, én het vertrouwen én de brede kennis én de persoonlijkheid van de traditionele hofnar, vraag ik me af? En of een adviseur zo onafhankelijk is …. Iedereen die hiervoor betaalt krijgt is tot op zekere hoogte afhankelijk. Goed dat Hoedemakers dit ook aan de orde stelt en zich afvraagt of de hedendaagse hofnar niet een vrijwilliger zou moeten zijn. Interessant idee!
HOFNAR: VAN PERSOON TOT MODEL
Omdat Hoedemakers de hofnar als persoon niet snel ziet terugkomen, heeft hij de functie ervan in een model gegoten, zodat de leiders van bedrijven hun eigen hofnar kunnen zijn. Het Reflectiemodel Hoedemakers bestaat uit 2 cirkels: de Koningscirkel, waarin de leider zélf de reflectie doet, en de Hofnarcirkel, waarin de reflectie door een derde persoon (de hofnar dus) wordt begeleid. De Koningscirkel gaat in op het proces van reflecteren: teruggaan naar het moment van actie, verkennen van gedachten en emoties, evaluatie van goed en niet goed, etc. Geen van de hofnar-functies komt hierin terug. In de Hofnarcirkel worden de 16 hofnar-functies niet expliciet benoemd, wel worden wat tips gegeven waar je bij de benoeming van de hofnar op moet letten. Ik vond dit niet heel vernieuwend, hier had meer mee gedaan kunnen worden.
ORIGINEEL
De insteek van de hofnar is uiterst origineel, en de auteur heeft zich goed verdiept in de rol en het effect van de traditionele hofnar aan het hof. De link met de huidige invulling van deze ‘tool voor reflectie’ is interessant, maar blijft wat oppervlakkig. De voorbeelden die hierbij worden gegeven zijn soms heel goed, en soms wat gezocht, niet echt overtuigend. Ik vond de inhoud over het algemeen boeiend en leerzaam, maar had wel moeite met de structuur van het betoog en de relatie tussen de hoofdstukken. Ook vond ik de structuur van de teksten niet altijd even logisch. Het boek is echter heel plezierig om te lezen: mooi uitgevoerd en heel afwisselend door het gebruik van voorbeelden, tabellen, reflectievragen, quotes, krantenknipsels etc. en met een vlotte, grappige schrijfstijl.
REFLECTEREN
Voor leiders die serieus willen reflecteren op hun acties en gedrag geeft dit boek een heel aardig overzicht van ‘soorten spiegels’ die jij als leider in je bedrijf zou willen hebben, al dan niet in de vorm van personen van vlees en bloed. En misschien heb je die spiegels al, maar gebruik je ze niet goed. Probeer je die sarcastische collega te ontslaan, geef je je toezichthouder te weinig informatie, negeer je je specialisten? Reflecteer daar eens op!
Omdat Hoedemakers bezig is met een promotie-onderzoek verwacht ik op niet al te lange termijn het tweede boek van (dan) Dr. Hofnar. ‘Gevonden: Hofnar!’ Wie/ wat zou het zijn?

Vandaag afscheid genomen van Juri Hoedemakers (Drs. Hofnar) die een half jaar met vrijwel alle medewerkers van ons dienstencentrum heeft gesproken. Zijn opdracht is afgerond. Doel was om nog meer van de dagelijkse gesprekken, de wandelgangen, de bijzonder mooie en minder mooie eigenaardigheden van onze bedrijfscultuur te weten te komen. Nu eens geen enquête of conceptueel cultuurkader, nee gewoon gesprekken met een jonge man die in de rol van Hofnar de geheimen weet te behouden en tegelijkertijd op de hofnar manier een spiegel weet voor te houden.
Voor mij als bestuurder is het persoonlijk waardevol en voor het dienstencentrum van Archipel geeft het een verrassend dieper inzicht en praktische aangrijpingspunten om verder te groeien in vertrouwen en elkaar sterker te maken. En de stappen zijn gezet, direct samen met de Hofnar.
Dankjewel Juri. De rol van Hofnar is serieus en vrolijk tegelijkertijd. En voor ons een waardevolle investering.

Juri Hoedemakers roept op tot de herinvoering van de vroegere hofnar. Een beroep dat vroeger in buitengewoon aanzien stond, maar inmiddels al enkele honderden jaren is uitgestorven. Net als velen dacht ik ook dat een hofnar vroeger een soort clown was aan het hof van de koning. Een zotte grappenmaker, maar niets is minder waar. Een hofnar stond in buitengewoon hoog aanzien, had veel macht en invloed, was een buitengewoon wijs mens met maar liefst 16 functies.
EENZAAM AAN DE TOP
Een koning, maar ook een manager weet dat het erg eenzaam is aan de top. Bovendien ervaren mensen met een zekere macht dat vrijwel niemand in hun omgeving open en onbevangen tegen ze durft te praten. Iedereen heeft wel een of andere verborgen agenda. Wie durft tegen jou als manager gewoon te zeggen waar het op staat? Wie durft jou botweg een spiegel voor te houden? Wie kan jou vertellen wat er echt speelt binnen jouw koninkrijk? Wie durft jou zonder aarzeling wakker te schudden uit jouw dromen? En wie is jouw meest waardevolle vertrouwenspersoon? Precies! De hofnar.
REFLECTIE
Als jij als leider wilt schitteren dan lukt dat beslist niet zonder reflectie. Maar ja, hoe doe je dat? Wie houdt jou scherp en leert jou om jouw reflecterend vermogen te trainen? Wat als jij net als vrijwel iedere andere leider (nog) geen hofnar hebt? Dan kun je natuurlijk fanatiek op zoek gaan naar een hofnar die jou gaat ondersteunen. Maar op de korte termijn kun je ook dit prachtige boek gaan lezen. Hoedemakers heeft jaren gedegen onderzoek gedaan naar hofnarren en heeft er zelfs een prijswinnende scriptie over geschreven. Die scriptie was de aanzet tot dit boek, waarin hij in detail vertelt hoe nuttig en eigenlijk onmisbaar een hofnar voor jou kan zijn. Naarnaast staat het boordevol tips om jou te helpen te reflecteren. Hoe kun jij de situatie weer overzien? Hoe kun je afstand nemen van wat er om je heen gaande is en vooral hoe train jij jezelf om steeds beter te worden om uiteindelijk de beste versie van jezelf te worden? Dit boek gaat je daar zeker bij helpen.
365 DAGEN REFLECTIE
Dit boek het komende jaar binnen handbereik blijven liggen om er regelmatig even in te kijken. Waarom dan wel? Gewoon omdat er ook een 365 dagen reflectiekalender in zit met iedere dag een vraag die je echt weer even aan het denken zet. Voor mij is dat van grote toegevoegde waarde. Ik wens je alvast veel leesplezier en inspiratie!